چرا یک بلبرینگ ۶۲۰۵ با ۶۲۰۵ متفاوت است؟
وقتی برای اولین بار کاتالوگ بلبرینگ را باز می‌کنید، احساس می‌کنید در حال خواندن یک زبان بیگانگان هستید؛ انگار کدهای بلبرینگ مثل رمزهای مخفی هستند:
۶۲۰۵-۲RSH/C3، NU2216-E-XL-M1-C3، 22320-E1A-XL-K-M-C3، NUP308-EN-TVP2-QR-C3…
این رشته‌های عجیب عدد و حروف تصادفی نیستند؛ بلکه «کدهای بلبرینگ» دقیق‌ترین شناسنامه هر قطعه‌اند که همه چیز را فاش می‌کنند: اندازه، نوع آب‌بند، لقی داخلی، جنس قفسه، تحمل دما، دقت چرخش و حتی کارخانه سازنده!
در ادامه این راهنمای ۴۵۰۰ کلمه‌ای، تمام این کدهای بلبرینگ را مثل یک مهندس ۲۰ سال تجربه رمزگشایی می‌کنیم تا دیگر هیچ‌وقت بلبرینگ اشتباه نخرید.
این‌ها فقط یک رشته عدد و حروف تصادفی نیستند؛ یک «کد DNA» کامل از بلبرینگ هستند که همه چیز را درباره آن می‌گویند:
- اندازه داخلی و خارجی
- نوع قفسه
- جنس رینگ و ساچمه
- لقی داخلی
- نوع آب‌بند
- تحمل دما
- میزان لرزش
- حتی کارخانه سازنده!
ساختار کلی کدهای بلبرینگ — قانون جهانی ISO
تمام برندهای معتبر دنیا (SKF، FAG، NSK، NTN، KOYO، TIMKEN، NACHI و …) از استاندارد ISO 15 و ISO 355 پیروی می‌کنند.
۱. کد پایه (Basic Designation)
مثال: 6205
- اولین عدد = سری ابعادی (۶ = شیار عمیق)
- دو رقم بعدی = قطر داخلی ضرب‌در ۵ (۰۵ × ۵ = ۲۵ میلی‌متر)
- عدد آخر = سری عرض و قطر خارجی (در شیار عمیق معمولاً صفر است)
قانون طلایی قطر داخلی (بعد از ۶۲۰۴ به بالا):
- ۰۰ → ۱۰ میلی‌متر
- ۰۱ → ۱۲ میلی‌متر
- ۰۲ → ۱۵ میلی‌متر
- ۰۳ → ۱۷ میلی‌متر
- ۰۴ و بالاتر → عدد × ۵
۲. پیشوند (Prefix) — قبل از عدد
| پیشوند | معنی | مثال |
|---|---|---|
| N | رولبرینگ استوانه‌ای بدون رینگ خارجی | N203 |
| NU | رولبرینگ استوانه‌ای بدون رینگ داخلی | NU316 |
| NJ | رولبرینگ با لبه یک‌طرفه روی رینگ داخلی | NJ220 |
| L | رینگ جدا شونده (معمولاً رینگ داخلی در رولبرینگ مخروطی) | L44649 |
| GS / WS | رینگ نشیمن رولبرینگ کف‌گرد | GS81110 |
| K | قفسه مخروطی (فقط رولبرینگ مخروطی) | K-368A/K-362A |
۳. پسوند (Suffix) — بعد از عدد پایه
این قسمت مهم‌ترین و طولانی‌ترین بخش کد بلبرینگ است.
بخش ۲: کامل‌ترین دیکشنری پسوندهای بلبرینگ (هرگز در یک جا ندیده‌اید!)
الف) نوع آب‌بند و پوشش محافظ
| پسوند | برند | معنی | تحمل دما |
|---|---|---|---|
| Z / ZZ | همه | شیت فلزی یک‌طرفه / دوطرفه | تا ۱۲۰°C |
| RS / 2RS | همه | لاستیکی تماس‌دار یک/دو طرفه | تا ۱۲۰°C |
| RSH / 2RSH | SKF | لاستیکی بهبودیافته | تا ۱۳۰°C |
| RSL / 2RSL | SKF | لاستیکی کم‌اصطکاک | تا ۱۱۰°C |
| RS1 / 2RS1 | SKF | لاستیکی نسل جدید | تا ۱۵۰°C |
| NBR | همه | جنس لاستیک نیتریل (استاندارد) | –۴۰ تا +۱۰۰°C |
| HNBR | SKF | هیدروژنه نیتریل | تا +۱۵۰°C |
| FKM / Viton | SKF, FAG | فلوروکربن | تا +۲۰۰°C |
| DU | NSK | شیت + لاستیک دوطرفه | — |
| DDU | NSK | همان DU ولی قوی‌تر | — |
| VV | NTN | لاستیکی بدون تماس | — |
| LLU | NTN | لاستیکی تماس‌دار | — |
ب) لقی داخلی (Internal Clearance)
| پسوند | لقی | کاربرد |
|---|---|---|
| C1 | کمتر از معمولی | موتور الکتریکی کوچک |
| C2 | کمتر از CN | دقت بالا، سرعت بالا |
| CN | معمولی (استاندارد) | اکثر کاربردها |
| C3 | بیشتر از معمولی | دمای بالا، شفت آلومینیوم |
| C4 | خیلی زیاد | دمای خیلی بالا، لرزش شدید |
| C5 | فوق‌العاده زیاد | کوره، غلتک نورد گرم |
ج) نوع قفسه (Cage)
| پسوند | جنس قفسه | برند | کاربرد |
|---|---|---|---|
| J | ورق فولادی پرس | همه | استاندارد |
| Y | برنج پرس | همه | — |
| M / MA | برنج ماشین‌کاری | SKF, FAG | سرعت بالا، لرزش کم |
| TVP2 | پلی‌آمید ۶.۶ تقویت‌شده با فایبرگلاس | FAG | تا ۱۲۰°C، سبک |
| TN9 | پلی‌آمید ۶.۶ | SKF | تا ۱۲۰°C |
| P | پلی‌آمید تقویت‌شده | NSK | — |
| F | فولاد ماشین‌کاری | همه | بار سنگین |
| L | آلومینیوم | خیلی نادر | — |
د) دقت ابعادی و چرخشی
| پسوند | دقت | معادل ISO |
|---|---|---|
| P0 | معمولی | کلاس ۰ (حذف شده) |
| P6 | دقیق | کلاس ۶ |
| P6X | مخروطی دقیق | کلاس ۶X |
| P5 | خیلی دقیق | کلاس ۵ |
| P4 | فوق‌العاده دقیق | کلاس ۴ |
| SP | دقت اسپندل | بالاتر از P5 |
| UP | دقت فوق اسپندل | بالاتر از SP |
ه) تحمل دما و گریس ویژه
| پسوند | معنی |
|---|---|
| HT | گریس تا +۱۵۰°C |
| LT | گریس تا –۴۰°C |
| WT | گریس مقاوم آب (SKF) |
| G | گریس پلی‌یوریا (دمای خیلی بالا) |
| S0 | پایدار حرارتی تا ۱۵۰°C (بدون گریس جدید) |
| S1 | تا ۲۰۰°C |
| S2 | تا ۲۵۰°C (بلبرینگ‌های مخصوص کوره) |
و) پسوندهای خاص هر برند (رازهایی که فروشنده‌ها نمی‌گویند!)
SKF:
- E = قفسه فولادی تقویت‌شده (بهینه‌شده)
- C3GJN = لقی C3 + گریس پلی‌یوریا
- VA201 = بلبرینگ کوره (تا ۳۵۰°C)
- W33 = شیار روانکاری روی رینگ خارجی
FAG:
- XL = نسل جدید X-Life (عمر ۵۰-۷۰٪ بیشتر)
- TVP2 = قفسه پلی‌آمید دو تکه
- M1 = قفسه برنج با ریوت آلومینیومی
- C3H = لقی C3 با تلرانس بالاتر
NSK:
- EA = قفسه فولادی پرسی تقویت‌شده
- CDE4 = لقی C4 + دقت بالا
- T7 = گریس مخصوص دمای بالا
NTN:
- G2 = گریس Krytox (فضایی!)
- U = قفسه پلی‌آمید مخصوص سرعت بالا
بخش ۳: مثال‌های واقعی تفسیر کدهای بلبرینگ (مثل یک حرفه‌ای بخوانید!)
- 22320-E1A-XL-K-M-C3 (FAG) → رولبرینگ بشکه‌ای → قطر داخلی ۱۰۰ میلی‌متر → E1A = قفسه فولادی تقویت‌شده → XL = نسل جدید X-Life → K = مخروطی ۱:۱۲ → M = قفسه برنج ماشین‌کاری → C3 = لقی بیشتر از معمولی کاربرد: گیربکس‌های سنگین، ویبراتور
- NU2320-E-XL-TVP2-C3 (FAG) → رولبرینگ استوانه‌ای بدون رینگ داخلی → TVP2 = قفسه پلی‌آمید دوتکه → C3 برای دمای بالا کاربرد: الکتروموتورهای بزرگ
- 6208-2RSH/C3VL0241 (SKF) → شیار عمیق → ۲RSH آب‌بند لاستیکی → C3 لقی → VL0241 = پوشش عایق الکتریکی (برای الکتروموتورهای فرکانس‌درایو)
بخش ۴: جدول سریع تبدیل کدهای بلبرینگ برندهای مختلف (فقط اینجا پیدا می‌کنید!)
| SKF | FAG | NSK | NTN | معنی |
|---|---|---|---|---|
| 6205-2RSH/C3 | 6205-2RSR-C3 | 6205-DDU C3 | 6205-LLU C3 | شیار عمیق آب‌بنددار لقی C3 |
| NU310-E-TVP2-C3 | NU310-E-XL-TVP2-C3 | NU310 EA C3 | NU310 C3 | رولبرینگ استوانه‌ای پلی‌آمید |
| 22218-E1-K | 22218-E1A-XL-K-M | 22218 EA KE4 | 22218 K | بشکه‌ای مخروطی برنجی |
بخش ۵: اشتباهات رایج خریداران ایرانی و راه‌حل
| اشتباه رایج | مثال | مشکل واقعی | راه‌حل |
|---|---|---|---|
| خرید ۶۲۰۵-۲RS به جای ۶۲۰۵-ZZ | محیط مرطوب | آب‌بند لاستیکی زود خراب می‌شود | در محیط خشک ZZ، مرطوب RS |
| انتخاب C2 برای شفت آلومینیوم | الکتروموتور | گریپاژ در دمای بالا | همیشه C3 یا C4 برای آلومینیوم |
| خرید بلبرینگ چینی با کد جعلی SKF | 6204-2RS C3 | عمر ۱۰٪ اصلی | فقط از نماینده رسمی (مثل کارا بلبرینگ!) |
از امروز بلبرینگ را با چشم باز بخرید!
حالا دیگر وقتی کاتالوگ بلبرینگ می‌بینید، به جای سردرگمی، یک لبخند حرفه‌ای می‌زنید و می‌گویید:
«آها! NU318-E-M1-C3 یعنی رولبرینگ استوانه‌ای، قطر ۹۰، قفسه برنج ماشین‌کاری، لقی C3 — دقیقاً همان چیزی که برای پمپ آب نیاز داشتم!»
اگر هنوز سوالی دارید، شماره تماس و واتساپ کارا بلبرینگ همیشه باز است: 021-36617620 | 0912-5265276